Preeklampsi (Gebelik Zehirlenmesi)

Preeklampsi (Gebelik Zehirlenmesi) Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Preeklampsi, hamilelik sırasında ortaya çıkan bir tıbbi durumdur. Bu durum genellikle yüksek tansiyon ve idrardaki yüksek protein seviyeleri ile karakterizedir. Preeklampsi, anne ve bebeği tehlikeye sokabilecek ciddi komplikasyonlara neden olabilir.

Preeklampsi Belirtileri:

• Yüksek tansiyon: Normal tansiyon değerlerinden daha yüksek olan kan basıncı belirgin bir belirtidir.
• Proteinüri: İdrardaki yüksek protein seviyeleri preeklampsiyi gösterebilir.
• Ödem: Eller, ayaklar ve yüz gibi bölgelerde şişlikler meydana gelebilir.
• Baş ağrısı: Şiddetli ve sürekli baş ağrıları preeklampsiyi işaret edebilir.
• Bulanık görme veya diğer görme sorunları: Görme problemleri yaşanabilir.
• Üst karın ağrısı: Karın bölgesinde ağrı, genellikle sağ üst tarafta, preeklampsi belirtisi olabilir.

Gebelik Zehirlenmesi (Preeklampsi) Nedenleri 

Gebelik zehirlenmesinin neden oluştuğu tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı sağlık uzmanları genellikle plasenta zarındaki anomalilerin bu duruma yol açabileceğini düşünmektedir. Plasenta zarındaki kan damarlarındaki sorunlar, anne adayında kan basıncı problemlerine ve preeklampsi riskine neden olabilir.

Gebelik Zehirlenmesi Nasıl Teşhis Edilir?

Gebelik zehirlenmesinin teşhisi için doktorlar bazı tıbbi değerlendirme yöntemlerine başvurabilir. Bu yöntemler şunları içerebilir:

• Kan Testleri: Karaciğer ve böbrek değerlerine bakılması ile kan pıhtılaşması olup olmadığı kontrol edilir.
• İdrar Analizleri: Böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesi için idrar testleri yapılır.
• Fetal Ultrasonografi: Bebeğin büyüme ve gelişimi ile amniyon sıvısı seviyesi ultrasonografi ile değerlendirilir.
• Non-Stres Test (NST) ve Biyofiziksel Profil: Bebeğin kalp atış hızı ve aktivitesi izlenerek bebeğin sağlığı değerlendirilir.

Her Yüksek Tansiyon Durumu Preeklampsiye Yol Açar mı?

Hamilelik sırasında yüksek tansiyon, her zaman preeklampsiyi tetiklemez. Yüksek tansiyon, gebelik öncesi dönemde de var olabilen bir durumdur. Preeklampsi diagnostik kriterlerini karşılamak için, genellikle gebeliğin 20. ila 30. haftaları arasında normalden belirgin şekilde yüksek bir kan basıncının yanı sıra yüksek protein değerlerinin de görülmesi gerekmektedir. Bu durumun birlikte varlığı, preeklampsi teşhisini destekleyebilir.

Her yüksek tansiyon durumu preeklampsi anlamına gelmese de, yüksek tansiyon gebelik sırasında dikkate alınması gereken bir belirtidir. Gebelikte yüksek tansiyonun takip edilmesi ve gerekli durumlarda doktor tarafından tedavi edilmesi önemlidir. Hastanın durumunu değerlendirmek ve gerektiğinde müdahale etmek için düzenli doktor kontrolleri gereklidir.

Hamilelikte Normal Tansiyon Değerleri 

Hamilelik sırasında normal bir tansiyon değeri genellikle 120/80 (mm Hg)’dir. Ancak hamilelik sürecinde bu değerlerin biraz yükselebileceği kabul edilir. Gebelikte kan basıncının 140/90 (mm Hg) ve üzerinde olması, preeklampsi gibi gebelik tansiyonu veya diğer sağlık sorunlarının habercisi olabilir.

Gebelik Zehirlenmesi Risk Faktörleri ve Komplikasyonları

Gebelik zehirlenmesi risk faktörleri arasında önceki gebeliklerde preeklampsi geçirme, çoğul gebelik, kronik yüksek tansiyon, diyabet, obezite gibi durumlar yer alır. Preeklampsi, doğum öncesi veya sonrasında anne ve bebek için ciddi komplikasyonlara neden olabilir, bunlar arasında erken doğum riski, plasenta dekolmanı, HELLP sendromu gibi durumlar bulunmaktadır.

Preeklampsi ve Bebeğe Etkileri

Preeklampsi, hem anne adayı hem de bebek için risk oluşturabilir. Bebekte gelişim geriliği gibi sorunlara neden olabilir. Preeklampsi doğum sonrası genellikle kendiliğinden iyileşme eğilimindedir, ancak nadiren doğumdan sonra tekrar ortaya çıkabilir. Bu nedenle düzenli tansiyon ve kan değerleri takibi önemlidir.

Gebelik Zehirlenmesinde Doğum Zamanı

Gebelik Zehirlenmesi durumunda doğum genellikle 37 ila 38. haftalarda planlanır. Bu, bebeğin ve anne adayının sağlığı için önemlidir. Tansiyon kontrolü ve sağlık takibi önemlidir.

Gebelik Zehirlenmesi Tedavisi Nasıl Yapılır?

Gebelik zehirlenmesinin tedavisi, durumun şiddetine göre değişiklik gösterebilir. Gebeliğin ileri dönemlerinde preeklampsi gelişirse, anne ve bebeğin sağlığı risk altına girebilir ve doktorlar doğum kararı alabilirler. Ancak semptomlar hafifse ve bebeğin durumu stabil ise alternatif tedaviler tercih edilebilir. Gebelik zehirlenmesi tedavisinde uygulanan bazı yöntemler şunlardır:

• Yatak istirahati: Evde veya hastanede dinlenmek önemlidir.
• Bebeğin kalp atışlarının periyodik olarak kontrol edilmesi.
• Kan basıncını düşüren ilaçların kullanımı.
• Kan ve idrar testlerinin düzenli şekilde yapılması.
• Bebeğin akciğer gelişimini destekleyen steroid içerikli ilaçlar.
• Annelik nöbetlerini engellemek için magnezyum kullanımı.

Prof. Dr. Eray ÇALIŞKAN
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı