Fallop Tüplerinin Açılması ve Tıkanıklıkların Giderilmesi

Tıkanmış fallop tüpleri, dişi üreme sağlığını etkileyen sık karşılaşılan bir sorundur. Bu tüpler, yumurtalıkları rahme bağlayarak döllenmeyi kolaylaştırır. Ancak tıkanıklık oluştuğunda bu karmaşık üreme sürecini bozabilir ve infertiliteye (kısırlığa) neden olabilir. Tıkanmanın kökeni enfeksiyonlar, endometriozis veya önceki cerrahilerden kaynaklanan yaralanmalar gibi sebepleri içerebilir. Bu tür tıkanıklıkların sebeplerini anlamak, teşhis etmek ve tedavi seçeneklerini öğrenmek, bebek sahibi olmak isteyen çiftler için oldukça önemlidir.

Tüplerde Tıkanıklık Sebepleri

Fallop tüplerinde tıkanıklığa sebep olabilecek çeşitli faktörler bulunmaktadır ve genellikle kadın infertilitesinin temel sorunlarından biridir. Fallop tüplerindeki tıkanıklığın başlıca nedenleri şunlardır:

Pelvik İnflamatuar Hastalık (PIH): PIH genellikle cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar sonucunda ortaya çıkabilir, örneğin klamidya veya bel soğukluğu. Bu enfeksiyonlar, fallop tüplerinin iltihaplanmasına ve yara izi oluşmasına sebep olabilir.

Endometriozis: Endometriozis, rahim iç zarına benzeyen dokunun rahim dışında büyümesi durumudur. Bu dokular fallop tüplerine yapışarak tıkanıklıklara yol açabilir.

Yapışıklıklar: Pelvik veya karın cerrahisi sonrasında oluşan yara dokusu bantları olarak kabul edilen yapışıklıklar, fallop tüplerinin bir araya gelmesine veya tıkanmasına yol açabilir.

Önceki Cerrahi Müdahaleler: Daha önce yapılan karın veya pelvik cerrahi müdahaleler, örneğin yumurtalık kistlerinin çıkarılması veya ektopik gebelik tedavisi, fallop tüplerinde tıkanıklıklara neden olabilecek yapışıklıkların oluşmasına sebep olabilir.

Hidrosalpenks: Bu durum, fallop tüpünün sıvıyla dolması ve şişerek tıkanmasına yol açar. Pelvik enfeksiyonlar veya diğer faktörlerden kaynaklanabilir.

Doğuştan Gelen Anomaliler: Belli durumlarda, kadınlar fallop tüplerinde yapısal anormalliklerle doğabilir ve bu durum da tıkanıklıklara yol açabilir.

Tüplerin Bağlanması: Fallop tüplerinin cerrahi olarak bağlanması, “tüplerin bağlanması” olarak bilinen, kalıcı bir kontrasepsiyon yöntemidir.

İltihap ve Enfeksiyonlar: Cinsel yolla bulaşmayan enfeksiyonlar veya iltihaplar da fallop tüplerine zarar vererek tıkanıklığa yol açabilir.

Rahim İçi Cihazlar: Nadir durumlarda, kontrasepsiyon amacıyla kullanılan rahim içi cihazların, fallop tüplerinde yapışıklıklar veya yara izi oluşumuna sebep olabileceği bilinmektedir.

Fallop Tüplerindeki Tıkanıklığın Tedavisi

Tedavi tıkanıklığın seviyesine ve nedenine, hastanın genel sağlık durumuna ve doğurganlık hedeflerine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Tıkalı fallop tüplerinin tedavisinde sık kullanılan bazı yöntemler şunlardır:

Cerrahi Müdahale

Tüplerin açılması ve tıkanıklıkların giderilmesi, jinekolojik endoskopi yöntemiyle başarılı bir şekilde gerçekleştirilebilen prosedürler arasındadır. Tüplerin açılması ve tıkanıklıkların giderilmesi, kadınların doğal olarak gebe kalmasını zorlaştırabilen bir durumdur. Bu durum, genellikle tüplerde oluşan yapışıklıklar, enfeksiyonlar veya diğer nedenlerden kaynaklanabilir.

Jinekolojik endoskopi, tüplerin açılması ve tıkanıklıkların giderilmesi için etkili bir tedavi seçeneği sunar. Bu yöntem, rahim ve tüpler gibi iç organlara endoskopik aletlerle girilerek gerçekleştirilen cerrahi işlemleri içerir. Endoskopik cerrahi, geleneksel açık cerrahiye göre daha gelişmiş invazif bir yöntemdir ve hastanın iyileşme sürecinde daha az ağrı ve komplikasyon yaşamasını sağlar.

Cerrahi yöntemlerle, fallop tüplerinin onarılması veya açılması mümkündür. Bu işlem, yara dokusunun veya yapışıklıkların çıkarılmasını veya tüplerde yeni bir açılış oluşturulmasını içerebilir. İki yaygın cerrahi yaklaşım şunlardır:

• Laparoskopik Cerrahi: Bu minimal invaziv prosedürde küçük kesiler yapılır ve kamera kullanılır. Bu sayede cerrah tıkanıklığı düzeltmeye yönlendirilir.

• Tubal Reanastomoz: Bu cerrahi işlem, ayrılmış veya daha önce bağlanmış fallop tüpü bölümlerini birleştirir. Genellikle tubal ligasyon geçiren ve şimdi tersine döndürmek isteyen kadınlar için düşünülür.

Cerrahi Olmayan Yöntemler

In Vitro Fertilizasyon (IVF): Eğer fallop tüpleri ciddi şekilde tıkalıysa veya cerrahi onarım mümkün değilse, bebek sahibi olmak isteyen çiftler için IVF en uygun tedavi seçeneği olabilir. IVF, yumurtaların overlerden alınması, laboratuvar ortamında spermle döllenmeleri ve elde edilen embriyoların rahime yerleştirilmesi yoluyla fallop tüplerinin atlanmasını sağlar.

Doğurganlık İlaçları: Bazı durumlarda, doğurganlık ilaçları kullanılarak, yumurtaların tüplerden başarılı bir şekilde geçmesi olasılığı artırılabilir.

Fallop Tüp Kateterizasyonu: Belirli durumlarda, minimal invaziv bir prosedür olan fallop tüpü kateterizasyonu ile tıkanıklıklar temizlenebilir. Ancak bu yöntem her zaman etkili olmayabilir ve başarısı tıkanıklığın türüne ve konumuna bağlıdır.

Salpingektomi: Eğer bir fallop tüpü ciddi şekilde hasar görmüş veya hidrosalpenks gibi bir durumla tıkanmışsa, cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir. Diğer tüp sağlıklıysa, başarılı bir gebelik şansını artırabilir.

Belirli Nedenlere Yönelik Tedaviler: Tıkanıklığın endometriozis veya enfeksiyon gibi belirli bir durumdan kaynaklandığı durumlarda, altta yatan durumu tedavi etmek, bazı durumlarda tıkanıklığı hafifletebilir.

Prof. Dr. Eray ÇALIŞKAN
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı