Gebelik Sürecinde Şeker Yükleme Testi Neden Yapılır?

Hamilelik döneminde, bebeğin yeterli beslenmesini sağlamak için plasentadan salgılanan hormonlar, anne adayının kanındaki insülin direncini artırabilir. Bu durumda, eğer anne adayının pankreas fonksiyonları yetersiz ise gebelik şekeri adı verilen rahatsızlık ortaya çıkabilir. Bu sebeple, anne ve bebek sağlığını olumsuz etkileyebilecek durumların önlenmesi amacıyla tüm hamilelere şeker yükleme testi önerilmektedir.

Kimlere Şeker Yükleme Testi Yapılır?

Risk faktörleri olup olmaması fark etmeksizin tüm hamile kadınlara şeker yükleme testi önerilir. Bu uygulama dünyanın dört bir yanında geçerlidir ve gebelik sürecinde meydana gelebilecek olumsuz durumların engellenmesine yardımcı olur.

Şeker Yükleme Testi Nasıl Uygulanır?

Şeker yükleme testi genellikle bir ya da iki aşamalı olarak gerçekleştirilir. İlk aşamada hastaya 50 gram glukoz içeren bir içecek verilerek kan şeker seviyeleri ölçülür. Eğer bu teste yüksek sonuç çıkarsa, daha detaylı bir test olan 100 gram glukoz yükleme testi yapılabilir.

Hangi Haftada Yapılmalıdır? Şeker yükleme testi genellikle 24 ila 28. gebelik haftaları arasında uygulanır. Bu dönemde insülin direncinin en belirgin artışı gösterdiği için önemlidir. Ancak, risk faktörleri bulunan hastalarda doktorun uygun gördüğü zamanlarda da test yapılabilir.

Şeker Yükleme Testi Gerektiren Durumlar:

Şeker yükleme testi sonucunda gestasyonel diyabet (gebelik şekeri) teşhisi konabilir. Bu durumda hastanın beslenme şekli ve gerekirse ilaç tedavisi düzenlenir. Gestasyonel diyabet kontrol altına alınmadığı takdirde, anne adayında ve bebekte çeşitli olumsuz etkiler görülebilir:

• Preeklampsi (gebelerde yüksek kan basıncı) riski artar.
• Bebek iri doğabilir ve doğum sırasında sorunlar yaşanabilir.
• Erken doğum riski artar.
• Omuz takılması durumu doğum sırasında bebeğin omuzunun doğum kanalında sıkışmasıyla ortaya çıkabilir.

Gestasyonel diyabetin kontrol altına alınmaması, hem anne adayı hem de bebeği ileri dönemde olumsuz etkileyebilir:

• Anne adayında, ilerleyen yaşlarda tip 2 diyabet, metabolik sendrom ve kardiyovasküler hastalık riski artabilir.
• Bebeklerde, ergenlik ve sonrasında obezite, metabolik sendrom, glukoz intoleransı ve yüksek tansiyon gibi sağlık sorunları görülme riski artabilir.

Sonuç olarak, gestasyonel diyabetin erken tanısı ve kontrol altına alınması, hem anne adayının hem de bebeğin sağlığı açısından büyük önem taşır. Bu nedenle, şeker yükleme testi gibi tıbbi kontrollerin düzenli olarak yapılması, olası risklerin önceden belirlenmesine ve gerektiğinde tedaviye başlanmasına yardımcı olur.

Prof. Dr. Eray ÇALIŞKAN
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı